Đau bụng dưới khi mang thai là triệu chứng phổ biến ở nhiều mẹ bầu, đặc biệt trong 3 tháng đầu thai kỳ. Tuy nhiên, không phải lúc nào cơn đau cũng vô hại. Có những trường hợp đau bụng dưới là dấu hiệu cảnh báo sảy thai, mang thai ngoài tử cung hoặc những biến chứng thai kỳ nguy hiểm khác.
Vậy đau bụng dưới khi mang thai có nguy hiểm không? Nguyên nhân do đâu? Khi nào mẹ nên đi khám bác sĩ? Bài viết dưới đây Thuốc Hà Nội sẽ giúp bạn hiểu rõ và biết cách xử lý an toàn.
Đau bụng dưới khi mang thai là gì?
Đau bụng dưới khi mang thai là cảm giác đau hoặc khó chịu xuất hiện ở phần bụng dưới rốn, nơi chứa tử cung và các cơ quan sinh sản. Cơn đau có thể:
- Âm ỉ kéo dài hoặc đau nhói từng cơn.
- Xuất hiện một bên hoặc cả hai bên bụng.
- Đi kèm các dấu hiệu khác như ra máu, buồn nôn, sốt,…
Triệu chứng này có thể là bình thường do sự thay đổi của cơ thể khi mang thai, nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo tình trạng nghiêm trọng nếu không theo dõi kỹ.
Nguyên nhân đau bụng dưới khi mang thai theo từng giai đoạn
Đau bụng dưới trong 3 tháng đầu (Tam cá nguyệt thứ nhất)
Nguyên nhân đau bụng dưới khi mang thai bình thường:
- Trứng thụ tinh làm tổ: Khi trứng đã thụ tinh di chuyển vào tử cung và làm tổ, mẹ bầu có thể cảm thấy đau lâm râm nhẹ ở bụng dưới trong vài ngày đầu.
- Tử cung giãn nở: Khi thai lớn dần, tử cung phải giãn ra để thích nghi, gây áp lực lên dây chằng và cơ vùng chậu – dẫn đến đau nhẹ vùng bụng dưới.
- Táo bón, đầy hơi: Thay đổi hormone làm chậm nhu động ruột, dẫn đến chướng bụng và đau.
Nguyên nhân nguy hiểm:
- Mang thai ngoài tử cung: Thai làm tổ ở vòi trứng thay vì tử cung. Gây đau nhói một bên bụng, kèm chảy máu âm đạo, chóng mặt, thậm chí ngất.
- Dọa sảy thai/sảy thai: Đau bụng dưới dữ dội, kèm ra máu, đau thắt lưng, đau từng cơn.
- Nhiễm trùng đường tiết niệu: Buốt tiểu, đau bụng dưới, sốt nhẹ.
Lưu ý: Nếu đau bụng dưới khi mang thai kèm ra máu, mệt mỏi, đau dữ dội không thuyên giảm cần đi khám ngay.
Đau bụng dưới trong 3 tháng giữa (Tam cá nguyệt thứ hai)
Nguyên nhân bình thường:
- Căng cơ, dây chằng: Đau bụng dưới khi mang thai có thể do tử cung phát triển mạnh trong giai đoạn này khiến các dây chằng quanh tử cung bị kéo căng.
- Đau dây chằng tròn: Thường là đau nhói một bên, xuất hiện khi thay đổi tư thế, đứng lên ngồi xuống đột ngột.
Nguyên nhân cần theo dõi:
- Nhiễm trùng bàng quang: Đau bụng dưới, đi tiểu đau buốt, tiểu đêm nhiều.
- Sinh non: Xuất hiện các cơn gò bụng dưới liên tục, kèm tiết dịch âm đạo bất thường, có thể là dấu hiệu dọa sinh non.
Đau bụng dưới trong 3 tháng cuối (Tam cá nguyệt thứ ba)
Nguyên nhân thường gặp:
- Thai nhi quay đầu: Vào cuối thai kỳ, thai nhi quay đầu xuống dưới để chuẩn bị sinh, tạo áp lực lên bụng dưới khiến mẹ bầu đau âm ỉ.
- Gò sinh lý (Braxton Hicks): Là những cơn co thắt nhẹ không đều, thường không đau dữ dội, kéo dài vài giây đến vài phút.
- Táo bón: Càng gần cuối thai kỳ, táo bón càng dễ xảy ra và gây đau bụng dưới.
Đau bụng dưới khi mang thai nguy hiểm nếu:
- Tiền sản giật: Đau bụng dữ dội, kèm sưng phù, cao huyết áp, đau đầu, thị lực mờ.
- Chuyển dạ sớm: Đau bụng dưới theo từng cơn, ngày càng tăng kèm theo rỉ ối hoặc ra máu.
Dấu hiệu nhận biết đau bụng dưới khi mang thai nguy hiểm
Nếu bạn đang mang thai và gặp một hoặc nhiều dấu hiệu sau, hãy đến cơ sở y tế ngay lập tức:
Dấu hiệu | Khả năng cảnh báo |
Đau dữ dội một bên bụng dưới | Mang thai ngoài tử cung |
Đau quặn từng cơn, ra máu | Sảy thai, sinh non |
Đau bụng dưới khi mang thai kèm sốt, tiểu buốt | Nhiễm trùng đường tiểu |
Đau bụng dưới, cứng bụng liên tục | Cơn gò tử cung – dấu hiệu chuyển dạ |
Đau kèm ra dịch có mùi hôi, ngứa | Nhiễm trùng phụ khoa |
Phân biệt đau bụng bình thường và đau bụng nguy hiểm
Tiêu chí | Đau bụng bình thường | Đau bụng bất thường |
Tính chất đau | Âm ỉ, không lan, không tăng | Đau quặn, tăng dần, lan ra lưng |
Thời điểm | Sau khi vận động, thay đổi tư thế | Đau liên tục không rõ lý do |
Kèm theo | Không có triệu chứng khác | Có sốt, ra máu, dịch âm đạo bất thường |
Cải thiện khi nghỉ ngơi | Có | Không |
Cách xử lý đau bụng dưới khi mang thai an toàn tại nhà
Nếu đau bụng dưới khi mang thai ở mức độ nhẹ, không kèm dấu hiệu bất thường, mẹ bầu có thể áp dụng một số cách giảm đau an toàn sau:
Nghỉ ngơi
- Nằm nghiêng sang trái giúp máu lưu thông tốt hơn.
- Tránh đứng hoặc ngồi một chỗ quá lâu.
Tắm nước ấm
- Nhiệt độ ấm giúp thư giãn cơ bụng và giảm co thắt nhẹ.
Massage nhẹ nhàng
- Xoa vùng bụng dưới nhẹ bằng tay sạch, tránh ấn mạnh.
Ăn uống đủ chất, bổ sung chất xơ
- Mẹ bầu cần có chế độ ăn khi mang thai hợp lý, đặc biệt là bổ sung các chất xơ để giúp ngừa táo bón – một nguyên nhân gây đau bụng phổ biến.
Uống đủ nước
- Duy trì từ 2 – 2.5 lít nước/ngày, tốt nhất là nước ấm.
Tuyệt đối không:
- Khi bị đau bụng dưới khi mang thai không được tự ý dùng thuốc giảm đau, dầu nóng, cao dán.
- Tập thể dục cường độ mạnh khi đang đau bụng.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Mẹ bầu nên đến cơ sở y tế ngay nếu:
- Tình trạng đau bụng dưới khi mang thai rất dữ dội, không thuyên giảm khi nghỉ ngơi.
- Ra máu âm đạo (dù chỉ vài giọt) hoặc rỉ ối.
- Có tiền sử sảy thai, sinh non.
- Sốt cao > 38 độ C, tiểu rắt, tiểu buốt.
- Cảm thấy thai máy yếu, giảm cử động bất thường.
Cách phòng ngừa đau bụng dưới khi mang thai
Chế độ sinh hoạt:
- Tránh nâng vật nặng, đứng lên ngồi xuống đột ngột.
- Luyện tập yoga bầu, đi bộ nhẹ nhàng giúp tăng cường tuần hoàn.
Dinh dưỡng:
- Bổ sung đầy đủ canxi, magie, vitamin B6, sắt, uống sữa bầu đúng liều nếu bị đau bụng dưới khi mang thai.
- Ăn nhiều rau xanh, hoa quả để ngăn táo bón.
Theo dõi thai kỳ định kỳ:
- Siêu âm đúng lịch để theo dõi vị trí thai, kiểm tra nước ối, nhau thai và sự phát triển của bé.
- Thông báo ngay cho bác sĩ nếu có dấu hiệu bất thường.
Đau bụng dưới khi mang thai là hiện tượng thường gặp, đặc biệt trong những giai đoạn cơ thể mẹ thay đổi mạnh để thích nghi với sự lớn lên của thai nhi. Tuy nhiên, không nên chủ quan vì đây cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo các biến chứng thai kỳ như sảy thai, mang thai ngoài tử cung hay chuyển dạ sớm.
Mẹ bầu cần lắng nghe cơ thể, theo dõi cơn đau kỹ càng và luôn thăm khám định kỳ để được bác sĩ tư vấn chính xác. Khi nghi ngờ có dấu hiệu bất thường, hãy đến cơ sở y tế uy tín càng sớm càng tốt để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.