Thuốc phá thai khẩn cấp là gì? Cách sử dụng và lưu ý

Thuốc phá thai khẩn cấp (ECP) là một biện pháp tránh thai quan trọng được sử dụng sau khi quan hệ tình dục không an toàn để ngăn ngừa mang thai ngoài ý muốn. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về thuốc phá thai khẩn cấp, bao gồm cách sử dụng, hiệu quả, tác dụng phụ và những lưu ý quan trọng khi sử dụng.

Mặc dù ECP là một công cụ hữu ích trong việc ngăn ngừa mang thai không mong muốn, nhưng điều quan trọng cần nhớ là nó không phải là phương pháp tránh thai thường xuyên và có thể có tác dụng phụ. Hãy cùng Thuốc Hà Nội tìm hiểu kỹ hơn về thuốc phá thai khẩn cấp để có thể sử dụng an toàn và hiệu quả khi cần thiết.

Thuốc phá thai khẩn cấp là gì?

Thuốc phá thai khẩn cấp, còn được gọi là thuốc tránh thai khẩn cấp hoặc “thuốc ngày hôm sau”, là một loại thuốc được sử dụng để ngăn ngừa mang thai sau khi quan hệ tình dục không được bảo vệ hoặc khi các biện pháp tránh thai thông thường thất bại. ECP hoạt động bằng cách ngăn chặn hoặc trì hoãn sự rụng trứng, ngăn cản quá trình thụ tinh hoặc ngăn chặn trứng đã thụ tinh bám vào tử cung.

Cơ chế hoạt động

Thuốc phá thai khẩn cấp có cơ chế hoạt động chính là ngăn chặn hoặc trì hoãn sự rụng trứng. Khi được uống đúng cách và đúng thời điểm, thuốc sẽ can thiệp vào quá trình rụng trứng, làm gián đoạn chu kỳ kinh nguyệt bình thường của phụ nữ. Điều này ngăn không cho trứng được giải phóng từ buồng trứng, từ đó ngăn chặn khả năng thụ tinh.

Ngoài ra, ECP còn có tác dụng làm thay đổi môi trường trong tử cung, khiến cho việc di chuyển của tinh trùng trở nên khó khăn hơn. Điều này làm giảm khả năng tinh trùng gặp và thụ tinh với trứng. Trong trường hợp trứng đã được thụ tinh, thuốc có thể ngăn cản sự bám dính của trứng vào niêm mạc tử cung, từ đó ngăn chặn quá trình mang thai.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng thuốc phá thai khẩn cấp không có tác dụng nếu quá trình mang thai đã bắt đầu. ECP không phải là thuốc phá thai và sẽ không có hiệu quả nếu phụ nữ đã mang thai.

Các loại thuốc phá thai khẩn cấp phổ biến

Có hai loại thuốc phá thai khẩn cấp chính được sử dụng phổ biến trên thị trường:

1. Levonorgestrel: Đây là loại thuốc phá thai khẩn cấp phổ biến nhất, được bán dưới nhiều tên thương mại khác nhau như Postinor-2, Norlevo, Plan B One-Step. Thuốc chứa hormone progestin tổng hợp levonorgestrel và thường được sử dụng trong vòng 72 giờ (3 ngày) sau khi quan hệ tình dục không an toàn.

2. Ulipristal acetate (UPA): Loại thuốc này được coi là hiệu quả hơn levonorgestrel và có thể sử dụng trong vòng 120 giờ (5 ngày) sau khi quan hệ tình dục không an toàn. UPA hoạt động bằng cách ức chế hoặc trì hoãn sự rụng trứng. Tuy nhiên, UPA thường có giá thành cao hơn và cần có đơn thuốc từ bác sĩ.

Ngoài ra, còn có phương pháp đặt vòng tránh thai bằng đồng trong vòng 5 ngày sau khi quan hệ tình dục không an toàn, được coi là một hình thức tránh thai khẩn cấp hiệu quả.

Thời điểm sử dụng thuốc phá thai

Thời điểm sử dụng thuốc phá thai khẩn cấp là yếu tố quan trọng quyết định hiệu quả của thuốc. Nói chung, ECP càng được sử dụng sớm sau khi quan hệ tình dục không an toàn, hiệu quả càng cao.

Đối với thuốc chứa levonorgestrel, thời gian sử dụng tối ưu là trong vòng 72 giờ (3 ngày) sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy thuốc vẫn có thể có hiệu quả nếu sử dụng trong vòng 120 giờ (5 ngày), mặc dù hiệu quả sẽ giảm đáng kể.

Đối với ulipristal acetate (UPA), thời gian sử dụng có thể kéo dài đến 120 giờ (5 ngày) sau khi quan hệ tình dục không an toàn mà vẫn duy trì hiệu quả cao.

Điều quan trọng cần nhớ là ECP không phải là phương pháp tránh thai thường xuyên và chỉ nên được sử dụng trong trường hợp khẩn cấp. Nếu bạn thường xuyên cần sử dụng ECP, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về các phương pháp tránh thai dài hạn phù hợp hơn.

Cách sử dụng thuốc phá thai khẩn cấp

Việc sử dụng thuốc phá thai khẩn cấp đúng cách là yếu tố quan trọng để đảm bảo hiệu quả tránh thai tối ưu. Tùy thuộc vào loại thuốc, cách sử dụng có thể khác nhau. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách sử dụng các loại thuốc phá thai khẩn cấp phổ biến.

Hướng dẫn sử dụng Levonorgestrel

Levonorgestrel là loại thuốc phá thai khẩn cấp phổ biến nhất, thường được bán dưới dạng viên uống. Cách sử dụng như sau:

1. Liều lượng: Thuốc thường được đóng gói dưới dạng một viên duy nhất chứa 1.5mg levonorgestrel, hoặc hai viên mỗi viên chứa 0.75mg levonorgestrel.

2. Thời gian uống: Nếu là dạng một viên duy nhất, uống ngay sau khi quan hệ tình dục không an toàn, càng sớm càng tốt trong vòng 72 giờ. Nếu là dạng hai viên, uống viên đầu tiên càng sớm càng tốt sau khi quan hệ tình dục không an toàn, và viên thứ hai sau 12 giờ.

3. Lưu ý khi uống: Có thể uống thuốc cùng hoặc không cùng với thức ăn. Nếu bị nôn trong vòng 2 giờ sau khi uống thuốc, cần uống lại liều thuốc mới.

4. Theo dõi: Sau khi uống thuốc, theo dõi các dấu hiệu của cơ thể và chú ý đến chu kỳ kinh nguyệt tiếp theo. Nếu kinh nguyệt chậm hơn một tuần so với dự kiến, nên làm xét nghiệm thai.

Hướng dẫn sử dụng Ulipristal acetate (UPA)

Ulipristal acetate là loại thuốc phá thai khẩn cấp hiệu quả hơn, có thể sử dụng trong vòng 5 ngày sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Cách sử dụng như sau:

1. Liều lượng: UPA thường được đóng gói dưới dạng một viên duy nhất chứa 30mg ulipristal acetate.

2. Thời gian uống: Uống một viên duy nhất càng sớm càng tốt trong vòng 120 giờ (5 ngày) sau khi quan hệ tình dục không an toàn.

3. Lưu ý khi uống: Có thể uống thuốc cùng hoặc không cùng với thức ăn. Nếu bị nôn trong vòng 3 giờ sau khi uống thuốc, cần uống lại liều thuốc mới.

4. Theo dõi: Sau khi uống thuốc, theo dõi các dấu hiệu của cơ thể và chú ý đến chu kỳ kinh nguyệt tiếp theo. Nếu kinh nguyệt chậm hơn một tuần so với dự kiến, nên làm xét nghiệm thai.

Những lưu ý quan trọng khi sử dụng thuốc phá thai khẩn cấp

Khi sử dụng thuốc phá thai khẩn cấp, cần lưu ý những điểm sau:

1. Không sử dụng như phương pháp tránh thai thường xuyên: ECP chỉ nên được sử dụng trong trường hợp khẩn cấp, không phải là phương pháp tránh thai thường xuyên.

2. Tương tác thuốc: Một số loại thuốc có thể làm giảm hiệu quả của ECP. Hãy thông báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ về bất kỳ loại thuốc nào bạn đang sử dụng.

3. Tác dụng phụ: ECP có thể gây ra một số tác dụng phụ như buồn nôn, đau đầu, mệt mỏi. Hầu hết các tác dụng phụ này là nhẹ và sẽ tự hết sau vài ngày.

4. Hiệu quả: ECP không hiệu quả 100% trong việc ngăn ngừa mang thai. Nếu bạn không có kinh nguyệt sau khi sử dụng ECP, hãy làm xét nghiệm thai.

5. Bảo vệ khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục: ECP không bảo vệ bạn khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Hãy sử dụng bao cao su để bảo vệ bản thân.

6. Tham khảo ý kiến chuyên gia: Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc lo ngại nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ.

Việc hiểu rõ và tuân thủ đúng cách sử dụng thuốc phá thai khẩn cấp sẽ giúp tăng hiệu quả tránh thai và giảm thiểu các tác dụng phụ không mong muốn. Tuy nhiên, ECP không nên được coi là phương pháp tránh thai chính. Hãy trao đổi với bác sĩ về các phương pháp tránh thai dài hạn phù hợp với bạn.

Hiệu quả của thuốc phá thai khẩn cấp

Hiệu quả của thuốc phá thai khẩn cấp (ECP) phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loại thuốc được sử dụng, thời gian sử dụng sau khi quan hệ tình dục không an toàn, và giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt. Mặc dù ECP có thể làm giảm đáng kể nguy cơ mang thai, nhưng không phải là phương pháp tránh thai 100% hiệu quả.

Hiệu quả của Levonorgestrel

Levonorgestrel là loại thuốc phá thai khẩn cấp phổ biến nhất và đã được nghiên cứu rộng rãi. Hiệu quả của thuốc phụ thuộc chủ yếu vào thời điểm sử dụng:

1. Trong vòng 24 giờ đầu: Nếu sử dụng trong vòng 24 giờ đầu sau khi quan hệ tình dục không an toàn, levonorgestrel có thể ngăn ngừa khoảng 95% các trường hợp mang thai.

2. Từ 24 đến 48 giờ: Hiệu quả giảm xuống còn khoảng 85% nếu sử dụng trong khoảng thời gian này.

3. Từ 48 đến 72 giờ: Hiệu quả tiếp tục giảm xuống còn khoảng 58%.

Ngoài ra, hiệu quả của Levonorgestrel cũng phụ thuộc vào giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt. Nếu sử dụng trong giai đoạn gần nhất với quan hệ tình dục không an toàn, thuốc sẽ có hiệu quả cao hơn.

Hiệu quả của Ulipristal acetate (UPA)

Ulipristal acetate được cho là hiệu quả hơn Levonorgestrel, đặc biệt là khi sử dụng trong khoảng thời gian sau 24 giờ. Hiệu quả của UPA như sau:

1. Trong vòng 24 giờ đầu: UPA có khả năng ngăn ngừa khoảng 98% các trường hợp mang thai nếu sử dụng trong vòng 24 giờ đầu sau quan hệ tình dục không an toàn.

2. Từ 24 đến 48 giờ: Hiệu quả giảm xuống còn khoảng 85-90% nếu sử dụng trong khoảng thời gian này.

3. Từ 48 đến 72 giờ: UPA vẫn có hiệu quả, nhưng thấp hơn so với việc sử dụng trong vòng 24 giờ đầu.

Vì vậy, việc chọn lựa loại thuốc phá thai khẩn cấp phù hợp và sử dụng đúng cách cũng như trong thời gian ngắn nhất sau khi quan hệ tình dục không an toàn sẽ giúp tăng hiệu quả ngăn ngừa mang thai.

Các tác dụng phụ của thuốc phá thai khẩn cấp

Thuốc phá thai khẩn cấp có thể gây ra một số tác dụng phụ, tuy nhiên hầu hết đều nhẹ và tự giảm sau vài ngày. Dưới đây là một số tác dụng phụ phổ biến khi sử dụng ECP:

1. Buồn nôn: Đây là tác dụng phụ phổ biến nhất của thuốc phá thai khẩn cấp. Buồn nôn thường xảy ra sau khi uống thuốc và có thể kéo dài trong vài giờ.

2. Đau đầu: Một số người sử dụng ECP có thể gặp tình trạng đau đầu nhẹ hoặc đau nửa đầu.

3. Mệt mỏi: Cảm giác mệt mỏi và uể oải cũng là tác dụng phụ thường gặp sau khi sử dụng thuốc.

4. Thay đổi chu kỳ kinh nguyệt: ECP có thể làm thay đổi chu kỳ kinh nguyệt, khiến cho kinh nguyệt đến muộn hơn hoặc sớm hơn so với dự kiến.

5. Đau ngực: Một số phụ nữ có thể gặp tình trạng đau ngực sau khi sử dụng ECP.

6. Chảy máu âm đạo: Một số trường hợp có thể gặp tình trạng chảy máu âm đạo sau khi sử dụng thuốc, thường chỉ kéo dài trong vài ngày.

Những tác dụng phụ này thường không đe dọa đến sức khỏe và sẽ tự giảm sau vài ngày. Tuy nhiên, nếu có bất kỳ tác dụng phụ nào kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Các câu hỏi thường gặp về thuốc phá thai khẩn cấp

1. Thuốc phá thai khẩn cấp có an toàn không?

Thuốc gây sẩy thai rất an toàn khi sử dụng đúng cách và theo hướng dẫn của bác sĩ. Tuy nhiên, không nên sử dụng ECP quá thường xuyên vì nó không phải là phương pháp tránh thai thường xuyên.

2. ECP có gây ra vô sinh không?

Việc sử dụng ECP không gây ra vô sinh. Sau khi sử dụng thuốc, khả năng mang thai sẽ trở lại bình thường.

3. Thuốc phá thai khẩn cấp có làm giảm hiệu quả của các phương pháp tránh thai khác không?

ECP không làm giảm hiệu quả của các phương pháp tránh thai khác. Tuy nhiên, nếu bạn cảm thấy lo lắng, hãy sử dụng thêm bảo vệ khẩn cấp như bao cao su.

4. Ai nên sử dụng thuốc phá thai khẩn cấp?

Thuốc phá thai khẩn cấp dành cho những người có quan hệ tình dục không an toàn và muốn ngăn ngừa mang thai. Bất kỳ ai ở độ tuổi sinh sản đều có thể sử dụng ECP.

5. ECP có ngăn ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục không?

Không, ECP không bảo vệ bạn khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Hãy sử dụng bao cao su để bảo vệ bản thân khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Trên đây là một số thông tin cơ bản về thuốc phá thai khẩn cấp, cách sử dụng, hiệu quả, tác dụng phụ, và các câu hỏi thường gặp liên quan đến ECP mà Thuốc Hà Nội đã tổng hợp. Việc hiểu rõ về thuốc phá thai khẩn cấp và sử dụng đúng cách sẽ giúp tăng hiệu quả trong việc ngăn ngừa mang thai sau quan hệ tình dục không an toàn. Đồng thời, đừng quên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để được tư vấn chi tiết và chính xác nhất.